Bio, biodynamisch en natuurwijn zijn in opmars

De tijd dat wijnbouw met respect voor de natuur gezien werd als een 'geitenwollen-sokken-fenomeen' is gelukkig al lang voorbij. Bij Entrepot du Vin hebben we sinds dag 1, nu meer dan 10 jaar geleden, resoluut gekozen om enkel samen te werken met wijnbouwers die bewust omgaan met wat de natuur hen geeft.

Het observeren van de natuur is voor onze wijnbouwers zeer belangrijk

De kwaliteit van de plantengroei en de ondergrond worden nauwgezet gevolgd. 'Zit er leven in de ondergrond, goeie organismen en mineralen? Hoe zit het met de waterdoorlaatbaarheid, de ph-waarde enz ...?'

Wetenschap en vakkennis.

Er wordt samengewerkt met universiteiten en studiecentra. Wetenschap en respect voor de natuur gaan daarbij hand in hand. Koplopers van deze beweging zijn vaak instromers die, na een carrière in een andere sector, dromen van een puurder leven, dichter bij de natuur. De meesten van deze nieuwe wijnbouwers zijn breder geschoold dan de wijnbouwers uit traditionele wijnbouw, bij wie het soms nog enkel om kennisoverdracht gaat van vader-op-zoon.

Zo heeft wijnbouwer Josep Grau uit Montsant een verleden in de banksector en Javier Arizcuren combineert nog steeds een carrière als succesvol architect met een leven als kleinschalige wijnbouwer in de Rioja.

Maar ook bij de jongste generatie in de traditionele wijnbouw zien we een shift. Ze verrijken de kennis die ze meekregen van hun ouders met extra opleidingen en stages. Heel wat van deze jonge wijnbouwers gooien het roer om en kiezen bewust voor een duurzamere wijnbouw. Een prachtig voorbeeld hiervan zijn de broers Reinisch uit Oostenrijk. Zij zijn al de vierde generatie op dit domein, zijn bio gecertifieerd en werken ondertussen ook met heel wat principes uit de bio-dynamie.

Bij bio en biodynamie wordt er enkel gewerkt met natuurlijke middelen. Zo wordt een gier of thee van wilde planten ingezet als sproeimiddel om de wijnranken te versterken. Er wordt gewerkt met natuurlijke gisten, wijnen worden niet altijd gefilterd en het toevoegen van sulfieten wordt tot een noodzakelijk minimum beperkt. Bij natuurwijn is er nog minder menselijke interventie.

Voor een goed begrip, een overzicht van de verschillende soorten wijnbouw

Conventionele wijnbouw

In de conventionele wijnbouw primeren vooral de economische belangen. Het gaat hier vaak om grootschalige projecten die beheerd worden door grote groepen investeerders zoals banken en verzekeringsmaatschappijen. Volume is belangrijk. Dus worden kunstmest, fungicides, herbicides en insecticides vaak vlot gebruikt.

Je vindt geen wijnen uit de conventionele wijnbouw bij Entrepot du Vin!

Biologische wijnbouw

Het grote verschil met de conventionele wijnbouw is dat biologische wijnbouw geen gebruik van synthetische middelen toelaat. Er mogen geen chemisch aangemaakte herbicides, fungicides en insecticides in de wijngaarden gebruikt worden. Sinds 2010 bestaat er een Europese regelgeving voor Bio-wijn, met een lastenboek.

Erkende biologische wijnen herken je aan het label* op de fles. Een mooi voorbeeld hiervan is Château Guilhem. Dit wijndomein van Bertrand Gourdou is in 2021 in Frankrijk verkozen tot het beste Bio-Wijndomein van het jaar.

Maar, niet alle wijnbouwers, die volgens de principes van bio werken, hebben een label. Vaak is dit label voor een zeer kleinschalige wijnbouwer te duur. Sommige wijnbouwers vinden ook dat er te veel achterpoortjes zijn met oneerlijke concurrentie als gevolg. Zo zijn koperverbindingen, gelukkig wel in significant lagere dosages, nog steeds toegelaten in biologische wijnbouw.

Il Macchione uit Montepulciano van Simone en Leonardo en Il Podere Il Saliceto uit Modena van Gian Paolo en Marcello zijn twee domeinen zonder label die bewust volgens de principes van bio en biodynamie werken.

Noot 1: Als importeur en verdeler van Bio-wijnen heb je ook een Bio certificatie nodig. Natuurlijk heeft Entrepot du Vin deze certificatie: doc 103274 uitgereikt door TüV Nord INTEGRA. *Scrol verder voor een overzicht van de labels.

Noot 2: Wijnbouwers die werken volgens de methode van bio of biodynamie zonder officieel label worden in de webshop omschreven als 'volgens de ecologische principes'. De term 'bio' mogen zij niet gebruiken.

Biodynamie

De filosofie van filosoof en pedagoog Rudolf Steiner vind je ook terug in de biodynamische wijnbouw. Het gaat om een strengere versie van de biologische aanpak. Centraal staat de versterking van de bodemvruchtbaarheid door het gebruik van zelf gemaakte compost en preparaten. De wijngaard wordt gezien als één geheel waarin ‘vreemde’ elementen niet welkom zijn en vermeden worden. De kosmos, met de stand van maan en planeten, bepaalt wanneer er actie moet worden ondernomen.

Haute Valeur Environnementale

Bij wijnbouw volgens de voorwaarden van 'Haute Valeur Environnementale', of kortweg HVE, is elke stap en actie in de wijngaard weloverwogen en beredeneerd. Deze wijnbouwers garanderen dat ze bij elke stap nadenken over de druk en impact op het ecosysteem. Ecologische alternatieven krijgen absoluut voorrang op chemische middelen. Maar, het gaat wel om een vrije keuze. Het domein Pierre Fil uit de Languedoc werkt volgens de principes van HVE.

Natuurlijke wijn of natuurwijn

"Hebt u natuurwijn?" Het is een vraag die we steeds vaker krijgen van klanten en wijnliefhebbers. Natuurlijke wijn is een wijn met zo weinig mogelijk menselijke inbreng. De druiven worden enkel manueel geplukt, er wordt zeker geen gebruik gemaakt van gekweekte gisten, er wordt enkel een noodzakelijk minimum, of zelfs geen, sulfieten toegevoegd, de wijnen worden soms niet gefilterd of geklaard… Er bestaat geen formele reglementering al worden er pogingen ondernomen.

Van natuurwijnen bestaan er dus ook veel definities. Algemeen draait dat het altijd rond deze aspecten:

• Duurzaamheid
• Belang van traditie
• Zo weinig mogelijk interventie in de wijngaard en in de kelder

Natuurwijnen hebben meestal volgende kenmerken:

• Wijngaarden worden organisch of biodynamisch bewerkt, al dan niet met certificatie.
• De oogst gebeurt manueel.
• Fermentatie start spontaan op met wilde gisten.
• Geen enzymen, correcties (bv ontzuring, toevoeging van tannine) of andere toevoegingen op geen enkel moment.
• Sommigen vinden dat ook de temperatuur van de fermentatie niet artificieel mag worden gecontroleerd en dat de malolactische fermentatie ook niet mag worden afgeblokt.
• Minimale of geen toevoeging van sulfiet.
• Geen enkele andere manipulatie (omgekeerde osmose, cryo-extractie, …)
• Echte die-hards willen geen nieuwe eiken vaten of andere type vaten die een sterk aroma veroorzaken in de wijn omdat dit als niet-natuurlijk wordt beschouwd.

The proof of the pudding is in the eating

Bij Entrepot du Vin maken wij er een erezaak van om elke wijnbouwer waarmee we samenwerken persoonlijk te ontmoeten en te bezoeken. Ter plaatse bekijken hoe er in de wijngaarden wordt gewerkt en wat er daarna in de kelder gebeurt, is de beste garantie die wij u kunnen geven.

Ons hart ligt ook bij wijnbouwers die duidelijk, eerlijk en transparant communiceren. Check de labels op de flessen maar eens van Berthollier uit de Savoie. Over transparantie gesproken.