Pinot Noir is afkomstig uit de Bourgogne in Frankrijk, een regio die nog steeds wordt beschouwd als de thuisbasis van de beste Pinot Noir-wijnen ter wereld. De naam "Pinot" is afgeleid van het Franse woord voor dennenappel -pin-, een verwijzing naar de compacte, dennenappel-vormige trossen van de druif. 'Noir' betekent zwart, wat verwijst naar de donkere kleur van de schil. De druif is al meer dan tweeduizend jaar bekend en wordt geassocieerd met enkele van de oudste wijngaarden in Bourgogne.
Naast Bourgogne wordt Pinot Noir ook succesvol verbouwd in andere wijnregio's in Duitsland en Oostenrijk (waar het Spätburgunder wordt genoemd), Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten (vooral in Oregon en Californië), Chili en Zuid-Afrika. Elk van deze regio's produceert zijn eigen unieke interpretatie van Pinot Noir, beïnvloed door het lokale klimaat, de bodem en wijnmaak traditie .
Pinot Noir wijnen zijn bekend om hun lichte tot medium body, heldere zuren en subtiele tanninestructuur. In de jeugd tonen de wijnen vaak aroma’s van rood fruit zoals kersen, frambozen en aardbeien, met soms een vleugje bloemige tonen zoals viooltjes of rozenblaadjes. Naarmate de wijn ouder wordt, ontwikkelen de aroma's zich verder naar complexere lagen van aarde, paddenstoelen, leer en kruiden. Dit maakt Pinot Noir niet alleen een wijn van finesse, maar ook een wijn die goed kan rijpen en zich na verloop van tijd verder ontwikkelt.
Een ander onderscheidend kenmerk van Pinot Noir is zijn reflectie van het terroir. De druif is buitengewoon gevoelig voor de omgeving waarin hij groeit, en als gevolg daarvan weerspiegelen de wijnen vaak de specifieke kenmerken van de regio en het klimaat waarin de druiven zijn geteeld. Dit betekent dat een Pinot Noir uit Bourgogne heel anders zal smaken dan een uit Californië of Nieuw-Zeeland, zelfs als ze gemaakt zijn van dezelfde druivensoort.
Hoewel Pinot Noir vooral bekend is als een rode wijn, zijn er verschillende stijlen en varianten die van deze veelzijdige druif worden gemaakt:
Rode wijn van Pinot Noir is een van de wijntypes die het meest kan worden gecombineerd met een breed scala aan gerechten. Door de lage tannines en hoge zuurgraad past hij uitstekend bij lichter vlees zoals gevogelte, varkensvlees en kalfsvlees, maar ook bij gerechten met paddenstoelen, truffels en delicate sauzen. Ook visgerechten, zoals zalm of tonijn, kunnen verrassend goed samengaan met een Pinot Noir.